Ба кулли мардуми Тоҷикистон маълум аст, ки баъд аз ҷангҳои бемаънии шаҳрвандӣ, ки аз сар гузаронидем, иқтисодиёту истеҳсолот, пешрафти ҳама самтҳои зиндагии мардум, ахлоқ ва маънавиёти хурду бузургамон ниҳоят сахт коҳиш ёфт. Яқин аст, ки ҳамагуна ҷангу хушунат одамон ва давлатро рӯ ба камбизоатӣ ва нодорӣ мебарад. Дар чунин маврид нафси инсонҳо  саркаш шуда, бисёриҳо хоҳ мансабдору хоҳ бемансаб барои қонеъ гардонидани нафси гарданкаши хеш тайёранд, ки қонунро поймол намоянд.

Ба андешаи коршиноси мо, таъқиби рӯирост аз ҷониби наҳзатиҳо дар аввали солҳои 90-ум сабаби аз Тоҷикистон фирор кардани намояндагони халқҳои ғайримусалмон гардид.